السلام علیک یا سیدالشهدا

چرا محرم؟!
پیش از اسلام عرب، جنگ در این ماه را حرام می‏دانست و ترک مخاصمه می‏کرد; لذا از آن زمان این ماه بدین اسم نامگذاری شد . (1) و روز اول محرم را اول سال قمری قرار دادند . (2) در توضیح اینکه چرا ماه‏های دیگر که جنگ در آنها حرام است، محرم نامیده نمی‏شود می‏توان گفت: چون ترک جنگ از این ماه شروع می‏شد به آن محرم گفتند .
این ماه در مکتب تشیع یادآور نهضت‏حضرت سید الشهدا و حماسه‏ی جاودان کربلاست .
این ماه، یادآور دلاورمردی‏های یاران باوفای اباعبدالله الحسین علیه السلام، فداکاری‏های زینب کبری علیها السلام، حضرت سجاد علیه السلام و همه‏ی اسرای کاروان امام حسین علیه السلام است . این ماه، یادآور خطبه‏ها و شعارهای آگاهی‏بخش سالار شهیدان، نطق آتشین حضرت زینب‏علیها السلام و خطابه‏ی غرای زین العابدین‏علیه السلام است .
این ماه، یادآور استقامت‏حبیب‏بن مظاهر و شهادت عون و جعفر است .
آری این ماه، ماه پیروزی حق بر باطل است .
محرم از منظر ائمه علیهم السلام
از امام هشتم شیعیان چنین نقل شده است:
«وقتی محرم فرامی‏رسید، پدرم خندان دیده نمی‏شد، حزن و اندوه تا پایان دهه‏ی اول بر او غالب بود و روز عاشورا، روز حزن و مصیبت و گریه ایشان بود .» (3)
همچنین حضرت امام رضا علیه السلام درباره‏ی عاشورا می‏فرماید:
«کسی که عاشورا روز مصیبت و اندوه و گریه‏اش باشد، خداوند قیامت را روز شادمانی و سرور او قرار خواهد داد . (4)
شب اول ماه محرم
1 - نماز: این شب چند نماز دارد که یکی از آنها به شرح ذیل است:
دو رکعت، که در هر رکعت‏بعد از حمد، یازده مرتبه سوره‏ی اخلاص خوانده شود .
در فضیلت این نماز چنین آمده است: «خواندن این نماز و روزه داشتن روزش موجب امنیت است و کسی که این عمل را انجام دهد، گویا تمام سال بر کار نیک مداومت داشته است . (5)
2 - احیای این شب . (6)
3 - نیایش و دعا . (7)
روز اول محرم
اول محرم هر سال اولین روز سال قمری است . از امام محمد باقرعلیه السلام روایت‏شده است: آن که این روز را روزه بدارد، خداوند دعایش را اجابت می‏کند، همانگونه که دعای زکریا علیه السلام را اجابت کرد . (8)
دو رکعت نماز خوانده شود و پس از آن سه بار دعای زیر قرائت گردد:
«اللهم انت الاله القدیم وهذه سنة جدیدة فاسئلک فیها العصمة من الشیطان والقوة علی هذه النفس الامارة بالسوء» (9)
بارالها! تو خدای قدیم و جاودانی و این سال، سال نو است، از تو می‏خواهم که مرا در این سال از شیطان حفظ کنی و بر نفس اماره (راهنمایی کننده) به بدی پیروز سازی .
روز دوم محرم
در چنین روزی کاروان امام حسین‏علیه السلام در سال 61 ه ق وارد سرزمین کربلا شد و با ممانعت لشکر حر مجبور به توقف در آنجا گردید . (10)
روز سوم محرم
از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است:
«هر کس در این روز روزه بگیرد، خداوند دعایش را اجابت کند (11) »
در آن روز سپاه عمربن سعد وارد کربلا شد .
روز چهارم محرم
بی‏نتیجه بودن مذاکره حضرت سید الشهداء علیه السلام با عمربن سعد برای وادار کردن لشکر وی به ترک جنگ و دعوت او و لشکرش جهت ملحق شدن به سپاه اسلام .
روز هفتم محرم
روزه گرفتن مستحب است .
روز نهم محرم
تاسوعای حسینی، روز محاصره‏ی امام حسین و اصحابش در سرزمین کربلا توسط سپاه شمر . (12)
شب عاشورا
1 - چند نماز برای این شب در روایات آمده است که یکی از آنها چنین است:
چهار رکعت نماز که در هر رکعت‏بعد از سوره‏ی حمد، 50 بار سوره‏ی اخلاص خوانده می‏شود . پس از پایان نماز، 70 بار «سبحان الله والحمدلله ولااله الاالله والله اکبر ولاحول ولاقوة الا بالله العلی العظیم‏» خوانده شود . (13)
2 - احیای این شب کنار قبر امام حسین‏علیه السلام . (14)
3 - دعا و نیایش . (15)
روز عاشورا
1 - عزاداری بر امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا، در این مورد از امام رضاعلیه السلام نقل شده است:
هر که کار و کوشش را در این روز، رها کند، خداوند خواسته‏هایش را برآورد و هر که این روز را با حزن و اندوه سپری کند، خداوند قیامت را روز خوشحالی او قرار دهد . (16)
2 - زیارت امام حسین علیه السلام (17)
3 - روزه گرفتن در این روز کراهت دارد; ولی بهتر است‏بدون قصد روزه، تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودداری شود . (18)
4 - آب دادن به زائران امام حسین‏علیه السلام (19)
5 - خواندن سوره اخلاص هزار مرتبه (20)
6 - خواندن زیارت عاشورا (21)
7 - گفتن هزار بار «اللهم العن قتلة الحسین‏» علیه السلام (22) .
روز دوازدهم محرم
ورود کاروان اسیران کربلا به کوفه و شهادت حضرت سجاد علیه السلام در سال 94 ه ق
روز بیست و یکم محرم
1 - روز ازدواج حضرت علی علیه السلام و حضرت زهرا علیها السلام در سال سوم قمری
2 - روزه‏ی این روز مطلوب است . (23)
پی‏نوشت
1) مصباح کفعمی، ص 509 .
2) فرهنگ عاشورا، ص 405، جواد محدثی .
3) وسائل الشیعه، ج 5، ص 394، حدیث 8 .
4) همان، حدیث 7 .
5) بحارالانوار، ج 98، ص 333، وسائل الشیعه، ج 5، ص 294، حدیث 1 مفاتیح الجنان، ص 286 .
6) مصباح المتهجد، ص 783 .
7) بحارالانوار، ج 98، ص 324 .
8) عروة الوثقی، ج 2، ص 243 - وسائل الشیعه، ج 7، ص 347، حدیث 3 .
9) بحارالانوار، ج 98، ص 334 .
10) فرهنگ عاشورا، ص 406 .
11) عروة الوثقی، ج 2، ص 242 - وسائل الشیعه، ج 7، ص 348 .
12) وسائل الشیعه، ج 7، ص 339، حدیث 1 .
13) همان، ص 295، حدیث 4 و 5 .
14) بحارالانوار، ج 98، ص 340 .
15) همان، ص 338 .
16) بحارالانوار، ج 98، ص 43، حدیث 5 .
17) کامل الزیارات، ص 174، حدیث 5 و 6 .
18) وسائل الشیعه، ج 7، ص 338، حدیث 7 .
19) کامل الزیارات، ص 174، حدیث 5 .
20) وسائل الشیعه، ج 7، ص 339، حدیث 8 .
21) کامل الزیارات، ص 174 .
22) مفاتیح الجنان، ص 289 .
23) بحارالانوار، ج 98، ص 345، حدیث 1 .