آیا بین علم پیامبر(ص)و امامان(ع) نسبت به نحوه شهادت امام حسین(ع) و بین اختیار انسان تنافی وجود ندارد؟
Posted On ۱۳۸۷ آذر ۱۳, چهارشنبه at در ۲۳:۳۰ by نویسندهپرسش:
در مجالس محرم، گفته می شود که حضرت رسول و همه اهل البیت (ع) شهادت امام حسین (ع)را میدانستند و حتی گاهی امام حسین(ع) نحوه شهادت را به اصحاب خود از بین دو انگشت خویش نشان داد قبل از اینکه عین جنگ اتفاق بیفتد. اگر ما به این گفتارها اعتماد کنیم، چطور میتوانیم مسأله قضا و قدر را توجیه کنیم؟ طبق آنچه که من فهمیدهام خداوند به انسان اختیار داده تا شیوه فعالیتهای خود را انتخاب کند و به همین دلیل است که ما در قیامت بخاطر اعمالمان مؤاخذه میشویم. پس در این صورت خاص، اگر شمر قبلاً برای شهید کردن امام حسین (ع)انتخاب شده بود ، چطور بخاطر این عمل مورد مواخذه و تنفر قرار میگیرد و نیز بدین ترتیب توجیه این که شمر در کار خود اختیار داشته، مشکل است؟
منبع پاسخ: پایگاه حوزه1674، 1674
پاسخ:
سؤال شما در واقع این است که آیا بین قضا و قدر و بین آزادی و اختیار انسان تنافی وجود ندارد؟ و بعبارت دیگر علم ازلی خداوند قبل از پیدایش موجودات و وقوع حوادث آیا با اراده و اختیار انسان منافات ندارد و موجب جبر نمیشود؟ چون خداوند از اول میداند این کار حتماً واقع میشود. اگر این سؤال پاسخ داده شود سؤال شما که درباره علم امام بوده است پاسخ داده خواهد شد، چون علم امام تابع علم خداوند است.
پاسخ این سؤال این است که قضا و قدر و علم ازلی خداوند به هیچ وجه موجب جبر و سلب اراده و اختیار نخواهد شد چون خداوند به حوادث و افعال انسان با تمام خصوصیات و شرائط آن علم دارد و یکی از خصوصیات فعل انسان، اختیاری بودن آن است پس اگر فعل اختیاری نباشد لازم میآید خلاف قضا و قدر و علم الهی تحقق یابد و این محال است. و علم ائمه (ع) هم از جانب خداوند به آنها افاضه میشود پس به تمام خصوصیات وقایع و افعال علم دارند و یکی از خصوصیات و ویژگیهای افعال انسانی ارادی و اختیاری بودن آن است.
